ภาพการสำรวจบริเวณโบราณสถานวัดพระศรีสรรเพชญ์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ก่อนมีการบูรณะอย่างจริงจัง ในช่วงต้นปี 2500 ทำให้เห็นสภาพของวัดพระศรีสรรเพชญ์ที่ยังคงเป็นซากปรักหักพังอยู่ในดงหญ้าและป่าละเมาะ ไม่มีชุมชนบ้านเรือนเข้ามาตั้งประชิดเขตเมืองเก่ามากมายเหมือนเช่นทุกวันนี้
ในสมัยกรุงศรีอยุธยาวัดพระศรีสรรเพชญ์เป็นวัดหลวงในเขตของพระราชวัง แต่เดิมเคยเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ ซึ่งสร้างขึ้นแต่ในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ต่อมาในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถมีการสร้างพระราชมณเฑียรขึ้นใหม่จึงยกให้บริเวณวัดพระศรีสรรเพชญ์เป็นเขตพุทธาวาสไม่มีพระสงฆ์จำพรรษา
หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. 2310 อาคารปราสาท ราชวังและวัดพระศรีสรรเพชญ์ถูกทำลายด้วยไฟสงครามจนราบ สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พระยาโบราณราชธานินทร์ สมุหเทศาภิบาลมณฑลกรุงเก่าได้ดำเนินการขุดสมบัติจากกรุภายในเจดีย์ พบพระพุทธรูปและเครื่องทองมากมาย จนกระทั่ง พ.ศ. 2499 สมัยจอมพล ป.พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรี ได้เริ่มมีการบูรณะวัดนี้จนมีสภาพดังที่เห็นอยู่ในปัจจุบัน
ที่มาภาพ : ศูนย์ข้อมูลเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์
