การเดินทางของมาร์โค โปโล (The Travels of Marco Polo)
มานูเอล คอมรอฟฟ์ รวบรวม
รวีโรจน์ เตยต่อวงศ์กุล แปล
จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ยิปซี พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2556
จำนวนหน้า 350 หน้า
“เมืองทาร์ทาร์” อาจไม่คุ้นหูคนไทยนัก แต่ถ้าเราเปลี่ยนมาเรียกชื่อว่า “มองโกล” ทุกคนคงร้องอ๋อ...
เมืองแห่งนี้ปรากฏอยู่ในเรื่องราวการเดินทางของมาร์โค โปโล (Marco Polo) พ่อค้าและนักสำรวจชาวเวนิส อิตาลี มายังอาณาจักรจีน สมัยราชวงศ์หยวน ซึ่งปกครองโดยกุบไลข่าน ผู้เป็นหลานของหัวหน้าเผ่ามองโกลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก ภายหลังจากที่มาร์โค โปโล เดินทางกลับถึงเวนิสนั้น เหลือบันทึกอยู่เพียง 2-3 ฉบับเท่านั้น และยังเกิดข้อกังขาด้วยว่าใช่หลักฐานของจริงหรือไม่
มานูเอล คอมรอฟฟ์ (Manuel Komroff) ได้รวบรวมและศึกษาหลักฐานจากเอกสารบันทึกหลายชิ้นที่เกิดขึ้นในช่วงที่มาร์โค โปโลกลับมายังเวนิสและถูกเรียกตัวไปเล่าถึงประสบการณ์และเรื่องราวต่างๆ ที่เขาพบเห็นระหว่างเดินทางไปและกลับจากจีน รวมถึงเอกสารสำคัญอีกชิ้นหนึ่งคือพินัยกรรมของมาร์โค โปโลที่เขียนขึ้นเมื่ออายุ 70 ปี บันทึกส่วนใหญ่ของมาร์โค โปโลเกิดขึ้นในช่วงที่เขาถูกจองจำอยู่ในคุกที่เมืองเจนัว เขาได้บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับการเดินทางนี้ให้เพื่อนจดบันทึกเอาไว้ บันทึกเหล่านี้เป็นเอกสารที่เขียนขึ้นด้วยมือ ซึ่งมีความหลากหลายทั้งลายมือและภาษาที่ใช้ ได้แก่ ภาษาอิตาเลียน ภาษาละติน และภาษาอังกฤษ โดยต้นฉบับถูกเก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์และห้องสมุดต่างๆ
การรวบรวมต้นฉบับและเรียบเรียงออกมาเป็นหนังสือ การเดินทางของมาร์โค โปโล (The Travels of Marco Polo) โดยมานูเอล คอมรอฟฟ์ ได้รับการยกย่องว่าเป็นการรวบรวมเอกสารบันทึกทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับมาร์โค โปโลที่สมบูรณ์ที่สุด นักประวัติศาสตร์สมัยใหม่ได้ใช้ประโยชน์จากเอกสารเล่มนี้ในการค้นคว้า สำรวจ และเป็นแนวทางในการศึกษาเพื่อนำไปสู่การเปิดหน้าประวัติศาสตร์ที่เชื่อมระหว่างโลกตะวันออกและตะวันตกผ่านเส้นทางการค้าทางทะเล และเห็นถึงโลกทัศน์ของจีนที่มองผ่านสายตาของชาวเวนิสเมื่อ 700 กว่าปีก่อน
เมื่อเริ่มอ่านหนังสือเล่มนี้ การใช้จินตนาการเป็นเรื่องสำคัญ รวมถึงการใช้แผนที่โลกมาดูประกอบเพื่อลากโยงให้เห็นถึงเส้นทางของมาร์โค โปโล ซึ่งเป็นการเดินทางบนเส้นทางสายไหมและเส้นทางการค้าทางทะเลที่รุ่งเรืองในสมัยกลาง (Middle Age) ของยุโรป
ภายในหนังสือเล่มนี้ แบ่งออกเป็น 4 ตอน ได้แก่
1. ดินแดนที่ไปเยือนหรือที่ได้ยินมาระหว่างการเดินทางจากอาร์เมเนียน้อยถึงราชสำนักของข่านผู้ยิ่งใหญ่แห่งนครเฉิงตู
2. กุบไลข่านผู้ยิ่งใหญ่ เมืองหลวง ราชสำนักและคณะบริหารของพระองค์ เมืองและแคว้นต่างๆ ที่ไปเยือนในระหว่างการเดินทางบนเส้นทางตะวันตกและทางใต้
3. ญี่ปุ่น หมู่เกาะในอินเดียใต้ และชายฝั่งเกาะต่างๆ ในทะเลอินเดีย
4. สงครามระหว่างเจ้าชายแห่งทาร์ทาร์และเรื่องราวต่างๆ ในดินแดนทางตอนเหนือ
หนังสือที่แนะนำให้อ่านควบคู่กันเพื่อเสริมความเข้าใจ
- มหาจักรพรรดิกุบไลข่าน ยอดขุนพลนักรบสายเลือกมองโกล โดย บรรยง บุญฤทธิ์
- ประวัติศาสตร์จีนสมัยกุบไลข่าน ตามรายงานของมาร์โค โปโล โดย ชนาทิพย์ เกสะวัฒนะ
- ประวัติศาสตร์จีนฉบับย่อ โดย หลี่เฉวียน
มหาจักรพรรดิกุบไลข่าน ยอดขุนพลนักรบสายเลือกมองโกล โดย บรรยง บุญฤทธิ์ จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์สร้างสรรค์บุ๊ค
ประวัติศาสตร์จีนฉบับย่อ โดย หลี่เฉวียน จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์มติชน
